Tìm hiểu về trái nhàu – nguồn gốc, xuất xứ và công dụng

Chúng ta thường biết trái nhàu dễ trồng và có khả năng cho ra quả các mùa quanh năm. Tuy dễ chế biến thành nước cốt nhàu hoặc nước ép uống giải khát tốt cho sức khoẻ nhưng ít ai lại để ý đến nguồn gốc của trái nhàu. Cùng nước cốt nhàu Tuệ Tâm tìm hiểu bên dưới nhé

Nguồn gốc của trái nhàu

Trái nhàu là một loại trái cây đặc trưng của Đông Nam Á, đặc biệt phổ biến tại Việt Nam. Nguồn gốc của trái nhàu chưa rõ ràng, nhưng có thể xuất xứ từ khu vực Trung Đông.

Đặc điểm bên ngoài

Trái nhàu có màu vàng đậm, vỏ mềm và chứa một lòng đầy nước. Nó có hương vị ngọt, giòn và hạt chua. Trái nhàu được sử dụng rộng rãi trong nấu ăn, đặc biệt là trong các món chua ngọt, smoothie và nước uống. Nó còn có thể ăn trực tiếp hoặc sử dụng trong các món nướng, nấu cháo và trà.

Trái nhàu còn có các tác dụng tốt cho sức khỏe, bao gồm: cung cấp vitamin C, potassium, hoạt tính chống oxy hóa, giảm huyết áp và giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Tuy nhiên, cần chú ý rằng trái nhàu cũng có chứa độ cao của đường, vì vậy không nên ăn quá nhiều nếu bạn muốn giữ sức khỏe.

Thành phần hoạt chất có trong trái nhàu 

Trong các phần của cây nhàu, chúng ta có thể tìm thấy các hoạt chất sau:

• Vỏ rễ nhàu chứa moridon, axit rubicloric, alizarin methyl ether và một số chất của hợp chất anthraquinon.
• Lá nhàu chứa iridoid glycosid chống virus, chống viêm, bảo vệ gan và kháng khuẩn.
• Quả nhàu bao gồm các thành phần như damnacanthal, tinh dầu, rutin, axit asperuloside, nhiều nguyên tố vi lượng, trong đó có selen.

Cách dùng trái nhàu 

Nhàu có thể sử dụng theo nhiều cách khác nhau, phổ biến nhất vẫn là ép nước uống (tốt nhất). Ngoài ra có một số cách sử dụng trái nhàu như:

• Chấm muối ăn trực tiếp.
• Ép nước uống: Chọn những quả trái nhàu to, chín vàng, ép chung với đường hoặc mật ong. Ngoài ra, bạn có thể kết hợp ép trái nhàu với nhiều loại rau củ quả khác.
• Trái nhàu ngâm đường hoặc mật ong.
• Trái nhàu ngâm rượu.

Công dụng của trái nhàu được ghi nhận

Có nhiều công dụng của trái nhàu với sức khỏe con người, bao gồm:

1. Cung cấp vitamin C: Trái nhàu là một nguồn tốt của vitamin C, giúp tăng cường hệ miễn dịch và giảm rối loạn tình trạng.
2. Chống oxy hóa: Trái nhàu có hoạt tính chống oxy hóa mạnh, giúp ngăn ngừa sự suy giảm của các tế bào và giảm nguy cơ mắc bệnh.
3. Giảm huyết áp: Trái nhàu có thể giúp giảm huyết áp và hỗ trợ sức khỏe tim mạch.
4. Tăng cường sức khỏe tổng thể: Trái nhàu có chứa nhiều chất dinh dưỡng và khoáng chất, giúp tăng cường sức khỏe tổng thể.
5. Giảm mỡ máu: Trái nhàu có thể giúp giảm mỡ máu và hỗ trợ sức khỏe tim mạch.

Lưu ý: Trái nhàu cũng có chứa độ cao của đường, vì vậy không nên ăn quá nhiều nếu muốn giữ sức khỏe.

Công dụng cây nhàu theo Đông y:

• Lá nhàu giúp trị mụn nhọt, làm thuốc bổ và chữa chứng lỵ
• Quả nhàu có tác dụng nhuận tràng, giảm ho, lợi tiểu, hoạt huyết, điều kinh, kích thích tiêu hóa nên được dùng để trị táo bón, hạ sốt, chữa ho hen, tiểu tiện không thông,…;
• Rễ nhàu giảm đau xương khớp, điều kinh, chỉ thống, hoạt huyết, nhuận tràng, trị tăng huyết áp, bồi bổ cho phụ nữ sau sinh, và được dùng để nhuộm vải.

Công dụng của cây nhàu theo Y Học Hiện Đại:

• Quả nhàu giúp điều trị cao huyết áp, béo phì, tiểu đường, bệnh tim, suy nhược và đau nhức cơ thể,…;
• Nước ép từ quả nhàu có tác dụng cải thiện cơn đau gây ra bởi các bệnh mãn tính như bệnh tim mạch, ung thư, viêm khớp,…;
• Hợp chất proxeronine trong quả nhàu giúp thúc đẩy các tế bào trong cơ thể chống lại tình trạng nhiễm trùng và giúp giảm đau hiệu quả
• Cây nhàu giúp hạ huyết áp, an thần, nhuận tràng và lợi tiểu nhẹ
• Công dụng của trái nhàu là kích thích tiêu hóa, tăng khả năng hấp thu vitamin, khoáng chất,… Nhờ chứa hàm lượng chất chống oxy hóa dồi dào, quả nhàu giúp tiêu diệt các gốc tự do gây hại cho cơ thể
• Cây nhàu có tác dụng chống viêm đối với một số bệnh lý xương khớp như bệnh viêm khớp mãn tính và hội chứng ống cổ tay
• Quả nhàu giúp giảm vết sưng bỏng hoặc giảm đau do chấn thương
• Damnacanthal có trong dịch chiết quả nhàu có thể ức chế tế bào ác tính, giảm lưu lượng máu đến khối u, giúp thu nhỏ kích thước các khối u ác tính;
• Dịch chiết từ quả nhàu ức chế quá trình tiết dịch ở niêm mạc dạ dày, hỗ trợ điều trị viêm dạ dày, trào ngược axit dạ dày,…

Với những công dụng của trái nhàu trên, các bộ phận của cây nhàu đã được tận dụng để điều trị các bệnh như: Băng huyết, tiểu đường, cao huyết áp, cảm mạo, hen suyễn, viêm phế quản, nhức mỏi xương khớp,… Đồng thời, cây nhàu còn được dùng để làm thuốc bổ máu cho phụ nữ sau sinh.

Lưu ý khi uống nước trái nhàu

Khi uống nước cốt trái nhàu cần lưu ý một số điều sau đây:

1. Kiểm tra chất lượng: Chọn trái nhàu tươi và sạch, để tránh vi khuẩn hoặc chất độc.
2. Hạn chế sử dụng đường: Trái nhàu có thể chứa nhiều đường, vì vậy không nên uống quá nhiều nếu muốn giữ sức khỏe.
3. Đến với nhà thuốc khi có triệu chứng không mong muốn: Nếu cảm thấy không tốt sau khi uống nước trái nhàu, hãy đến với bác sĩ hoặc nhà thuốc để được tư vấn.
4. Hạn chế uống nếu có dị ứng: Nếu biết mình có dị ứng với trái nhàu, hãy hạn chế hoặc tránh uống nước trái nhàu.
5. Hạn chế uống nếu bị tiêu chảy: Trái nhàu có thể làm tăng sự tiêu chảy của một số người, vì vậy hãy hạn chế hoặc tránh uống nếu bị tiêu chảy.

Lưu ý khi sử dụng

Hiện nay, vẫn chưa có tài liệu chuyên khoa nào hướng dẫn về cách sử dụng các bộ phận trên cây nhàu, đặc biệt là nước ép từ trái nhàu. Tuy vậy một số chuyên gia cũng đã đưa ra khuyến cáo về liều lượng sử dụng nước ép nhàu cho từng đối tượng. Cụ thể như:

• Người trẻ, chưa gặp vấn đề gì về sức khỏe: Uống 30ml nước ép nhàu / ngày.
• Người vừa bị chấn thương hoặc phẫu thuật: Uống 90ml đến 120ml / ngày.
• Người lớn tuổi: Uống 60ml nước ép nhàu / ngày, chia thành 2 lần uống.
• Người cần điều trị ung thư hoặc tiểu đường: Uống 180ml đến 240ml / ngày.

Câu hỏi thường gặp

Ai nên dùng quả nhàu?

Với những công dụng kể trên, những người mắc các bệnh dưới đây có thể tham khảo quả Nhàu:

• Người bị tiểu đường, huyết áp cao
• Người mắc bệnh gout
• Đối tượng mắc bệnh xương khớp mạn tính
• Người bị mỡ máu cao
• Người mắc bệnh hen suyễn, viêm phế quản.

Đối tượng nào không nên sử dụng quả nhàu?

• Không sử dụng dược liệu cho người huyết áp thấp.

• Nêu hỏi ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng nếu đang dùng thuốc điều trị cao huyết áp.
• Nhàu được biết đến là dược liệu có công dụng thông kinh hoạt huyết, vì vậy phụ nữ mang thai không nên dùng.
• Cần thận trọng khi áp dụng các bài thuốc từ dược liệu này, đặc biệt là với người bị viêm thận.

Phụ nữ mang thai có dùng được trái nhàu không?

• Không dùng cho phụ nữ đang mang thai vì nhàu có tác dụng thông kinh hoạt huyết.

Với những chia sẻ trên hi vọng các bạn hiểu hơn về công dụng trái nhàu và một số bài thuốc về trái nhàu.